BIM – cyfrowa jakość dla każdego inwestora

8 sierpnia 2025

Weronika Dacka, BIM Solutions & Business Development Coordinator w Multiconsult Polska

Termin BIM coraz śmielej przebija się w dyskusjach o usprawnieniu procesów inwestycyjnych. Pojawia się w postępowaniach przetargowych, w dokumentacjach projektowych, w codziennych rozmowach i naradach zespołów. Według raportu BIM Autodesk z 2023 kontakt z metodyką BIM deklaruje już blisko 60% badanych. Ale, czy to prawda, że każdy w tej technologii znajdzie coś dla siebie? Tak! Bo BIM nie jest zamkniętym pakietem funkcji, który się kupuje lub nie. To metodyka pracy, która obejmuje cały cykl życia obiektu od projektowania, przez budowę, aż po użytkowanie.

Technologia BIM – moda czy realna potrzeba użytkowników?

Projektanci w metodyce BIM szukają lepszej jakości projektów i łatwiejszej koordynacji międzybranżowej. Wykonawcy też mają dobre powody, by korzystać z nowych technologii, BIM na budowie zapewnia dostęp do aktualnych danych, szybszą komunikację z podwykonawcami, a także minimalizuje ryzyko ewentualnych błędów. A co z korzyściami dla inwestorów i użytkowników? Czy na etapie użytkowania ta metodyka jest równie przydatna? Tak, co więcej to właśnie tu ukryty jest największy potencjał rozwiązań BIM. Wedle dostępnych szacunków ok. 80–90% kosztów całkowitych obiektu to koszty eksploatacji. Dobrze zorganizowane i dostępne dane z całego cyklu życia budynku, które są rezultatem konsekwentnego prowadzenia projektu w środowisku BIM, pozwalają nie tylko podejmować lepsze decyzje w codziennym zarządzaniu obiektem, ale także ułatwiają prace serwisowe czy wymagane przepisami cykliczne przeglądy systemów. Oszczędność czasu, kosztów i zasobów można zwizualizować sobie na przykładzie przeglądów instalacji. Jak długo dziś zarządca szuka informacji, kiedy był ostatni serwis, kto go wykonywał, jakie uwagi zgłoszono czy gdzie w ogóle należy zgłaszać awarie? Dane zawarte w cyfrowej pamięci uwalniają od żmudnego przeszukiwania dokumentów, wertowania segregatorów z protokołami kontroli czy obfitej korespondencji mailowej z wykonawcami. Dane cyfrowe są łatwo dostępne, weryfikowalne i pewne.

Model 3D a BIM

BIM jest często mylnie utożsamiany jedynie z modelami 3D. Owszem, BIM pozwala na tworzenie szczegółowych wizualizacji i przestrzennych modeli, ale przede wszystkim chodzi o dostępność dużej ilości danych, których na pierwszy rzut oka nie widać, niczym podwodnej części góry lodowej. Przyjemny widok modelu to zaledwie wierzchołek całości.

Building Information Modeling zgodnie z podręcznikową definicją to cyfrowe odwzorowanie budynku i wszystkich informacji o nim, dostępne dla wszystkich uczestników procesu budowlanego. Brzmi rozsądnie, choć może też odstraszać akademicką formą. W dyskusjach o szerszym zastosowaniu technologii w budownictwie pojawiają się czasem głosy, że BIM jest zbyt skomplikowany, znajduje zastosowanie tylko przy dużych i kosztownych inwestycjach, wymaga długiego wdrożenia, czy że jest wyłącznie dla pasjonatów cyfrowej rzeczywistości.

Spróbujmy spojrzeć na to inaczej – nie musimy wdrażać od razu wszystkich poziomów BIM. Wystarczy wybrać obszar, który dotyczy nas i naszego projektu, np. dobrze skoordynowany projekt, eliminacja kolizji na budowie, zoptymalizowane zagospodarowanie terenu czy uporządkowana dokumentacja powykonawcza – gdzie każdy rysunek i każda branża działa według tego samego schematu nazewnictwa i katalogowania, dzięki czemu nawet przy zmianie wykonawcy czy równoczesnej współpracy z kilkoma firmami wiadomo, jak przekazać komplet dokumentów bez chaosu. Są to skrajne różne zastosowania, ale dla każdego odpowiedzią są możliwości technologii BIM.

Dobry moment na wprowadzenie BIM w organizacji

W ciągu ostatnich lat pojawiło się wiele publikacji, standardów, raportów i rekomendacji, które zachęcają do wdrażania BIM. Widać też aktywność organizacji branżowych i instytucji publicznych, które starają się wspierać procesy digitalizacji budownictwa. Nie brakuje także publikacji, wśród których wymienić trzeba: „BIM Standard PL” z roku 2020, „BIM dla sektora publicznego – zagadnienia związane z wymaganiami informacyjnymi zamawiającego” z 2023 oraz „BIM innowacyjne podejście do zamówień publicznych w sektorze budowlanym” z 2022 – obydwa opracowania UZP. Na rynku funkcjonują i publikują organizacje BuildingSmart Polska oraz Fundacja EccBIM, popularyzujące metodykę BIM.

Mimo to w sektorze publicznym BIM wciąż raczkuje. Dlaczego? Bo nadal nie jest jednoznacznie wymagany. Decyzja inwestora dotycząca zamówienia projektu w tej metodyce wynika bardziej ze świadomości i dojrzałości cyfrowej firmy niż z realizacji prawnego obowiązku. W 2020 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii przedstawiło harmonogram, który zakładał, że od 2025 r. BIM stanie się obowiązkowy dla projektów powyżej 10 mln euro, a od 2030 r. — dla wszystkich. Mimo to stosowanie BIM dziś nadal jest indywidualną decyzją zamawiającego. Skoro więc nie ma sztywnego wymogu, to warto wykorzystać czas na przetestowanie technologii na własnych warunkach, ustalenie własnego harmonogramu i sprawdzenie korzyści, które dla firmy niesie cyfrowa transformacja.

BIM to nie jest magiczna różdżka, która rozwiąże wszystkie problemy branży. Za jego stosowaniem przemawia jednak lepsza jakość danych, minimalizacja ryzyka błędów, lepsza komunikacja wszystkich uczestników procesu inwestycyjnego. Z drugiej strony, przynajmniej na początku, nadmiar informacji i możliwości może przytłaczać. Dlatego kluczem do sukcesu wydaje się metoda małych kroków.

Doświadczenie podpowiada, żeby zaczynać od jednego konkretnego problemu. Jeśli przyjmiemy taką perspektywę, to okaże się, że nawet w przypadku mniejszych przedsięwzięć inwestycyjnych korzyści z zastosowania technologii BIM są bardzo wymierne – lepsza organizacja, większa efektywność, mniejszy stres i obciążenie pracowników. W firmach realizujących powtarzalne zadania dużym usprawnieniem może np. być zautomatyzowana baza elementów. Mechanizm ten da się zastosować wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z elementami powtarzalnymi. A takich obszarów w budownictwie jest wiele. Warto wykorzystać czas i sprawdzić, jakie realne korzyści w procesie inwestycyjnym i w eksploatacji obiektów stwarza technologia BIM.